Một người mới học chơi thì nên học chơi cờ tàn cùng với những kinh nghiệm chơi cờ tướng lúc tàn cuộc. Bởi lúc tàn cuộc số lượng quân còn lại là ít nên dễ phân tích các tình huống và dễ học tập những đòn chiến thuật của các quân. Trên cơ sở nắm vững những đòn chiến thuật này về sau dễ tiếp thu những đòn phối hợp từ đơn giản đến phức tạp.

Các quân cần liên kết và phối hợp liên hoàn

Thực ra đây là kinh nghiệm chơi cờ tướng tổng quát cần phải được quán triệt trong tất cả các giai đoạn trên ván cờ, nhưng nó đặc biệt quan trọng trong khi chuyển về tàn cuộc. Vì trong tàn cuộc số lượng quân còn lại rất ít, giá trị của mỗi quân đều tăng lên, nhất là khi chúng chiếm được những vị trí vua nhà cái tốt.

Đứng linh hoạt và liên hoàn, các quân càng tăng thêm sức mạnh, thuận lợi cho việc tấn công và phòng thủ. Còn đứng ở những chỗ kẹt hoặc tán lạc nhau thì các quân sẽ yếu đi, khó bảo vệ nhau cũng như bảo vệ cho Tướng.

Giữ các quân còn lại trên bàn

Sang giai đoạn cờ tàn, nếu đã chiếm ưu thế thủ thuật cá cược, thì nói chung là không nên đổi quân khi chưa chuyển được về thế thắng điển hình, lại càng không nên hy sinh vô lối, kể cả Chốt và Sĩ, Tượng.

Nhưng khi có cơ hội do đối phương sơ hở thì phải mạnh dạn phế bỏ quân để kết thúc ván cờ nhanh chóng hơn. Ngược lại khi kém thế, trong nhiều trường hợp biết hy sinh quân đúng chỗ, đúng lúc có thể chuyển về những thế hòa điển hình.

Cần phòng thủ chắc, phản công nhanh

Nói đúng nguyên tắc này không có gì mâu thuẫn vì kinh nghiệm chơi cờ tướng cho thấy: say sưa tấn công không nhìn lại thế phòng thủ thường sơ hở thường bị đối phương trả đòn dễ thất bại. Còn lo tự vệ chống đỡ không những nước sai lầm của đối phương để phản công, bỏ lỡ cơ may đảo ngược tình thế.

Chiếm các trục lộ quan trọng

Khi còn ít quân, các trục lộ 4, 5, 6 càng trở nên quan trọng vì đó là những đường dẫn đến việc ưu hiếp Tướng đối phương. Do đó việc chiếm lĩnh các trục lộ này có ý nghĩa quyết định thắng lợi hoặc thủ hòa khi kém thế.

Tuy nhiên không được xem thường các đường ngang và các trục lộ khác, kể cả các đường biên, vì chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều quân nhanh chóng để tấn công hoặc phòng thủ.

Sử dụng cả tướng và sĩ trong tấn công

Các giai đoạn trước, Tướng, Sĩ, Tượng thường đóng vai trò thụ động, luôn luôn phải che chở, bảo vệ, (nhất là đối với Tướng). Nhưng trong giai đoạn tàn cuộc, nếu chiếm ưu thế thì cần biết sử dụng chúng như một lực lượng tấn công hoặc hỗ trợ tấn công.

Có nhiều thế cờ, chính nhờ vai trò tích cực của tướng của Sĩ hoặc của Tượng đã quyết định thắng lợi. Tất nhiên nếu thế cờ kém phân hơn thì việc bảo vệ chặt chẽ Tướng, Sĩ, Tượng là một yếu tố quan trọng, đảm bảo dẫn đến thế hòa. Về cuối ván đấu, còn lại tương đối ít quân tham chiến, do vậy cần tận dụng tối đa các quân có thể tham gia tấn công.

Bảo vệ tốt qua sông

Trong khai cuộc và trung cuộc, nói chung vai trò của Tốt rất khiêm tốn, thường là quân xung kích để triển khai thế trận. Còn sang giai đoạn tàn cuộc, vai trò của Tốt tăng lên rất nhiều và trong nhiều trường hợp nó lại giữ vai trò quyết định thắng lợi hoặc góp phần quyết định thắng lợi.

Đối với bên kém thế nó có khả năng góp phần tạo ra thế hòa hoặc tạo ra khả năng đánh phản đòn. Do đó, cần phải đánh giá đúng mức vai trò của chúng, nhất là khi chúng đã sang sông. Có mấy kinh nghiệm chơi cờ tướng cần quan tâm đối với quân Tốt:

– Phải cố gắng yểm trợ 1, 2 quân Tốt sang sông và khi đã sang sông rồi thì phải tích cực bảo vệ nó.

– Đừng bao giờ hấp tấp tiến Tốt xuống sâu, nếu không được bảo vệ và nếu chưa có kế hoạch tấn công rõ ràng.

– Cần tính toán kỹ khả năng phối hợp giữa các quân với Tốt để kết thúc ván cờ với khả năng sử dụng Tốt là quân xung kích đánh phá hệ thống Sĩ, Tượng để trên cơ sở đó uy hiếp mạnh và giành thắng lợi ở các bước tiếp sau.

Tóm lại, quân Tốt trong tàn cuộc rất quan trọng. Những ưu thế trong khai cuộc hoặc trung cuộc dù lớn thế nào nhưng khi chuyển sang giai đoạn cờ tàn mà không biết khai thác đề chuyển thành thắng lợi thì coi như hỏng cả. Nhiều người chơi cờ giỏi có thể không am tường mọi loại khai cuộc nhưng dứt khoát họ rất vững các “bí quyết” của mỗi loại tàn cuộc.